Masaż

Masaż leczniczy – jak sama nazwa wskazuje ma przede wszystkim leczyć. Możliwość relaksu podczas takiego zabiegu jest gwarantowanym, pozytywnym skutkiem ubocznym.

Masaż leczniczy – jak sama nazwa wskazuje ma przede wszystkim leczyć. Możliwość relaksu podczas takiego zabiegu jest gwarantowanym, pozytywnym skutkiem ubocznym.

Masażem nazywamy czynności, poprzez które masażysta działa mechanicznie na skórę, tkanki podskórne, mięśnie, ścięgna, powięź, torebki i więzadła stawowe, układ nerwowy (głównie receptory nerwowe), naczynia krwionośne i limfatyczne, a także, na zasadzie zmian odruchowych, na układ krążenia, oddechowy, wewnątrzwydzielniczy i inne narządy wewnętrzne.

Masaż leczniczy zalecany jest przede wszystkim w bólach kręgosłupa spowodowanych m. in. wadami postawy, siedzącym trybem życia, zmianami zwyrodnieniowymi, jak również jego przeciążeniami. Jest on elementem rehabilitacji pacjenta także w nagłych przypadkach, np. w ostrej  rwie kulszowej. Polecany jest w napięciach mięśniowych i usztywnieniach spowodowanych m.in. przewlekłym stresem. Inne wskazania do stosowania masażu leczniczego to:

• stany po urazach (po stłuczeniach, skręceniach, zwichnięciach i złamaniach),
• zmiany przeciążeniowe mięśni, stawów, krążków międzykręgowych i innych struktur anatomicznych (przeciążanych np. podczas wielogodzinnej pracy siedzącej),
• przykurcze i zaniki mięśniowe z nieczynności,
• zapalenie stawów, mięśni, ścięgien i pochewek ścięgnistych,
• zmęczenie mięśni po wysiłku fizycznym,
• zespoły bólowe w przebiegu chorób zapalnych i zwyrodnieniowych narządu ruchu (najczęściej choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa).

Masaż stosuje się również w przebiegu innych zaburzeń:

• u osób z przewlekłą niewydolnością oddechową (masażem rozluźnia się pomocnicze mięśnie oddechowe);
• w obrzękach limfatycznych;
• u osób z chorobami skóry i tkanki podskórnej (w zaburzeniach odżywczych skóry, bliznach pourazowych i pozabiegowych);
• u osób z chorobami układu nerwowego (w zanikach, niedowładach i porażeniach mięśniowych, uszkodzeniach nerwów obwodowych, w których masaż wpływa rozluźniająco lub pobudzająco oraz przeciwbólowo.

Do najczęściej stosowanych współcześnie rodzajów masażu leczniczego zalicza się: masaż klasyczny, terapię mięśniowo-powięziowych punktów spustowych, masaż segmentarny, masaż tensegracyjny, drenaż limfatyczny, masaż tkanek głębokich, masaż punktowy, masaż łącznotkankowy, masaż centryfugalny, masaż lodem.

Masaż klasyczny jest najpopularniejszą formą masażu. W zależności od siły, tempa i wyboru technik można uzyskać efekt rozluźniający lub pobudzający. Podczas zabiegu używa się środka poślizgowego, np. oliwki, talku, kremu do masażu.

Terapia mięśniowo-powięziowych punktów spustowych jest celowym działaniem stosowanym podczas masażu klasycznego, w którym wykorzystuje się różne formy ucisku na wrażliwe miejsca, zwane punktami spustowymi, znajdujące się w tkance mięśniowej i powięziowej. Celem terapii jest uwolnienie od bólu i poprawa zaburzonych wzorców ruchowych.

Masaż segmentarny składa się z wielu chwytów i technik, których ściśle określona kolejność wykonania, przy uwzględnieniu zasad dawkowania, pozwala na wykrywanie i usuwanie zmian chorobowych. W odróżnieniu od masażu klasycznego znajduje zastosowanie w leczeniu chorób narządów wewnętrznych.

Drenaż limfatyczny jest masażem, który usprawnia krążenie limfy, przeciwdziałając powstawaniu zaburzeń wywołanych jej zastojem, jak również umożliwia zmniejszanie obrzęków limfatycznych, zastoinowych, zapalnych lub związanych z niedoborami zawartości białek we krwi. Powolny przepływ chłonki wymusza wolne tempo wykonywania drenażu limfatycznego.

Masaż tkanek głębokich ma działać głównie na tkanki znajdujące się pod skórą. Nazwa metody może sugerować silne i bolesne oddziaływanie na ciało pacjenta, w rzeczywistości jednak jest to delikatna metoda. Celem masażu tkanek głębokich jest rozluźnienie napięć i działanie przeciwbólowe.

Masaż łącznotkankowy jest działaniem w obrębie tkanki łącznej. Masaż ten stosuje się po kontuzjach stawowych i okołostawowych, takich jak: stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia. Wykonuje się go dwuetapowo. Masaż centryfugalny należy łączyć z innymi zabiegami fizykalnymi oraz ćwiczeniami, zwiększającymi zakres ruchomości stawu, a także siłę i masę mięśni działających na staw.

Masaż lodem to zabieg o charakterze miejscowym. Reakcja na masaż składa się z dwóch etapów. Na pierwszym dochodzi do schłodzenia tkanek, zwężenia naczyń krwionośnych i zmniejszenia przepływu krwi, a na drugim naczynia krwionośne rozszerzają się i dochodzi do poprawy ukrwienia, dzięki czemu zwiększa się metabolizm tkanek i szybciej usuwane są z nich związki toksyczne. Ponadto zimno działa przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i przeciwbólowo.

Na ogół masaż leczniczy stosuje się w połączeniu z innymi terapiami fizykalnymi, w których wykorzystuje się naturalne czynniki fizyczne, jak: ciepło, zimno, promieniowanie podczerwone i ultrafioletowe, energia mechaniczna i elektryczna, woda, pole magnetyczne itp..

Przeciwwskazania do wykonania masażu leczniczego:

• choroby skóry, którym towarzyszą wypryski, pęcherze i przerwanie ciągłości skóry,
• zaawansowane stadium choroby Buergera lub choroby Raynauda,
• wczesne stany po złamaniu kości, po naderwaniu i zerwaniu powięzi, ścięgien i mięśni,
• żylaki i owrzodzenie żył, zakrzepowe zapalenie żył,
• nowotwory (z wyjątkiem masażu limfatycznego, stosowanego z powodu obrzęku limfatycznego po operacji raka piersi oraz przypadków chorób nowotworowych w okresie terminalnego leczenia objawowego),
• krwawienia, krwotoki lub możliwość ich wystąpienia (np. hemofilia, skaza naczyniowa),
• niewyrównane nadciśnienie tętnicze,
• zaawansowana miażdżyca naczyń kończyn dolnych,
• stany niewyrównanej niewydolności serca,
• ostre stany zapalne,
• choroby zakaźne, wysoka temperatura ciała (powyżej 38°C),
• krwiaki i naczyniaki,
• tętniaki aorty,
• zapalenie opon mózgowych, jamistość rdzenia,
• zaawansowana osteoporoza lub inne przyczyny zwiększonej łamliwości kości,

Rozpatrując przeciwwskazania do masażu, należy pamiętać, że w wielu przypadkach będą one względne, zależne od takich czynników, jak: nasilenie zaburzeń, miejsce występowania zaburzeń, obszar poddawany masażowi, rodzaj stosowanego masażu. W indywidualnych przypadkach mogą występować także jeszcze inne przeciwwskazania. Zatem odnoszenie wymienionych powyżej przeciwwskazań do wszystkich rodzajów masażu i wszystkich przypadków chorobowych byłoby niewłaściwym uproszczeniem.