Rehabilitacja reumatologiczna składa się z farmakoterapii, fizjoterapii, fizykoterapii, psychoterapii, terapii zajęciowej i działań na rzecz integracji i reintegracji społecznej. Etapy postępowania obejmują diagnostykę, prewencję, interwencje lecznicze i monitorowanie wyników. Diagnostyka na potrzeby rehabilitacji reumatologicznej ma przede wszystkim za zadanie określenie fazy choroby i stopnia zaawansowania zaburzeń czynnościowych. Punktem wyjścia jest wywiad lekarski i badanie uwzględniające czynność narządu ruchu – zakresy ruchomości stawowej, siły i napięcia mięśni, obserwacja stereotypów ruchowych, posturalnych, a także ocena funkcjonalna chorego.
Podsumowując powyższe, rehabilitacja reumatologiczna jest wielodyscyplinarnym oddziaływaniem medyczno-psychospołecznym, podejmowanym wobec osób z niepełnosprawnością, wynikającą z chorób układu ruchu i tkanki łącznej.
- Farmakoterapia – to istotny element kompleksowego postępowania rehabilitacyjnego. Jej celem jest redukcja procesu zapalnego i bólu poprzez leki podawane ogólnie i miejscowo;
- Kinezyterapia – musi być indywidualnie dopasowana do pacjenta uwzględniając podstawową przyczynę dolegliwości, lokalizację, rozległość, fazę i stopień zaawansowania zmian, obecność schorzeń współistniejących, wiek chorego, stopień jego aktualnej sprawności i spodziewane możliwości poprawy. Szczególne znaczenie ma dostosowanie typu ćwiczeń do stopnia aktywności procesu zapalnego, by nie dopuścić do narastania bólu, zaistnienia uszkodzenia czy zaostrzenia choroby w wyniku nadmiaru ruchu;
- Fizykoterapia - ma za zadanie oddziaływanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przygotowanie tkanki do ćwiczeń. Na ogół fizykoterapia traktowana jest jako postępowanie wspomagające kompleksową terapię. Przykłady oddziaływań: termiczne (nagrzewanie, chłodzenie, krioterapia), elektryczne (prądy TENS, prądy diadynamiczne, interferencyjne, diatermia), magnetyczne (zmienne pole magnetyczne), itp.;
- Zaopatrzenie rehabilitacyjne – ortozy w rehabilitacji reumatycznej służą do odcinkowej stabilizacji, odciążenia narządu ruchu lub korekcji ustawienia. Za pomocą ortoz można osiągnąć redukcję bólu w przypadku zaostrzenia choroby zapalnej, lepszą wydolność w codziennych czynnościach lub/i poprawę postawy ciała;
Podsumowując, rehabilitacja reumatologiczna ma na celu: poprawę ogólnej sprawności, zmniejszenie zaburzeń funkcji układu ruchu oraz zwiększenie uczestnictwa w życiu społecznym, na skutek:
- łagodzenia dolegliwości bólowych,
- spowolnienia postępującego procesu deformacji stawów,
- zwiększenia siły mięśniowej,
- zapobiegania zanikom mięśni, poprawy zakresu ruchomości w stawach.
A to wszystko dzięki umiejętnie dobranej przez fizjoterapeutę a następnie wykonywanej przez pacjenta terapii/ ćwiczeniom/ zabiegom np. fizykalnym.
Poprawa stanu pacjenta może nastąpić na skutek:
- wygaszenia bólu i pokonania jego konsekwencji,
- uruchomienia mechanizmów kompensacyjnych i adaptacyjnych pacjenta,
- poprawienia wydolności ogólnej,
- poprawy wydolności oddechowo-krążeniowej i aparatu ruchu,
- zastosowania udogodnień środowiskowych.
